เรารู้จักกันไม่เกินหกช่วงจริงหรือ(ผมกับคุณนี่นะ?)

เคยรู้จักใครที่เค้ารู้จักกับคนที่คุณรู้จักไหมครับ? ประโยคนี้เล่นสำนวนให้งงกันไปอย่างนั้นเองครับ ถ้าจะอธิบายให้ง่ายๆ ก็เช่น มาร์ค รู้จักกับ แม้ว ซึ่งแม้วดันเป็นเพื่อนสมัยประถมของเหลิม และเหลิมก็คือเพื่อนสมัยมหาวิทยาลัยของมาร์คนั่นเอง ถ้าคุณเคยเจอปรากฏการณ์นี้ก็เข้าทางการทดลองของ สแตนลีย์ มิลแกรม นักจิตวิทยาสังคมของมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดผู้ทดลองพิสูจน์ปรากฏการณ์ “Six Degree of Separation”



Six Degree of Separation เรียกสั้นๆง่ายๆว่า “อยู่ห่างแค่ไหนก็ไม่ไกลเกินหกช่วง” เป็นปรากฏการณ์ที่ว่าถ้าสุ่มสองคนใดๆในโลกออกมา จะมีคนอื่นที่รู้จักสองคนนี้เชื่อมโยงกันเป็นทอดๆระหว่างพวกเขาไม่เกิน 6 ช่วงโดย สแตนลีย์ มิลแกรม ทดลองสุ่มชื่อคนในมลรัฐแคนซัสและเนบราสกา ประมาณ 300 คนและขอให้คนกลุ่มนี้ส่งต่อเอกสารไปยังเป้าหมาย ที่อยู่ใน บอสตัน มลรัฐเมสซาซูเซตส์ ซึ่งในการส่งนั้น “ผู้เริ่มส่ง” จะส่งเอกสารผ่านไปยังคนกลางที่เขารู้จักและคิดว่าน่าจะส่งเอกสารไปยังเป้า หมาย(ที่เขาไม่รู้จัก)ได้ใกล้เคียงกว่า ซึ่งผลการทดลองปรากฏว่า จำนวนคนกลางในการส่งเอกสารต่อเป็นทอดๆ จนเสร็จสิ้นภารกิจมีค่าเฉลี่ยประมาณ 6 คนเท่านั้น




เอาล่ะทีนี้ผมจะทดลองบ้าง โดยผมเลือกเชื่อมโยงตัวเองกับบารัค โอบามาประธานาธิบดี ผิวสีคนแรกของสหรัฐอเมริกา ผลที่ได้เป็นดังนี้

ผม – ดาราท่านหนึ่ง(ไม่ขอเอ่ยนาม) – นักการเมืองท่านหนึ่ง – คุณทักษิณ(ใช่ครับ คนนั้นแหละ) – จอร์จบุช(จูเนียร์) และจอร์จ บุช(จูเนียร์)นี่แหละที่รู้จักกับโอบามา Bingo !!! นับไปนับมา 6 ช่วงพอดี ไม่น่าเชื่อ เรื่องของผมยังไม่จบเท่านี้ ยังมีอีกกรณีที่น่าสนใจคือ พี่ทม พี่ชายคนสนิทของผมในที่ทำงาน กว่า 5 ปีที่รู้จักกัน ผมไม่เคยรู้มาก่อนเลยว่าแกรู้จักกับคนในครอบครัวของผม จนวันที่พ่อเสียชีวิต แกมางานศพและได้เจอกับน้าผมปรากฏว่า ทั้งสองคนเป็นเพื่อนบ้านกันสมัยที่น้าผมอยู่จังหวัดแพร่ ยังมีการโยงกันของคนที่ผมรู้จักอีกหลายคนที่เป็นไปตามปรากฏการณ์นี้(แต่ไม่ ขอเล่านะครับเรื่องมันยาว)



ใช่ว่าจะมีแต่คนเชื่อการทดลองนี้นะครับ คนที่เห็นแย้งก็มี เช่น นักจิตวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยอะแลสก้าในแฟร์แบงก์ ชื่อ จูดิท ไคล์นเฟลด์ เขาได้ลองสืบค้นงานวิจัยของมิลแกรมแล้วพบหลักฐานบางอย่างที่ทำให้ข้องใจ เช่น จากจำนวนจดหมายที่ส่งไป 300 ฉบับ มีจดหมายที่ส่งถึงเป้าหมายเพียง 29 % และค่าเฉลี่ยที่เท่ากับ 6 นี้ก็คิดมาจากจดหมายที่ส่งไปถึงเป้าหมายเท่านั้น จากข้อมูลนี้ทำให้ไม่สามารถที่จะสรุป ยืนยัน หรือฟันธงปรากฏการณ์นี้ได้ว่าเป็นจริงหรือไม่? คงขึ้นอยู่กับวิจารณญาณและประสบการณ์ส่วนตัวของแต่ละคนมากกว่า เขียนไปเขียนมาเลยสงสัยว่าเพื่อนๆที่แวะมาอ่านBlogนี้ จะมีใครเชื่อมโยงคนรู้จักเป็นช่วงแบบน่าสนใจบ้างลองเล่าผ่านcomment ไว้หน่อยนะครับ อยากรู้เป็นกรณีศึกษา หรือจะลองโยงความสัมพันธ์กับคนที่คุณคิดว่าไม่น่าจะเกี่ยวข้องกับคุณดูก็ได้ เผื่อจะตรงกับ Six Degree of Separationบ้าง



หมายเหตุ- ถ้าสนใจข้อมูลที่มากกว่านี้แนะนำให้อ่าน “กฎพิสดาร ปรากฏการณ์พิศวง” ของ ดร.บัญชา ธนบุญสมบัติ (สำนักพิมพ์สารคดี)ดูครับมีเรื่องและข้อมูลที่น่าสนใจมากมาย

http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=sa-bai-dee&date=23-04-2009&group=1&gblog=4