ได้มีโอกาสชมรายการ The people watchers ซึ่งเป็นรายการที่ศึกษาพฤติกรรมมนุษย์ โดยรายการจะส่งหน้าม้ามากประสบการณ์มาสร้างสถานการณ์จำลองและสรุปผลตามทฤษฎี จิตวิทยา มีหลายประเด็นในรายการที่น่าสนใจเลยนำมาแบ่งปันให้เพื่อนๆได้อ่านกันในBlog
ประเด็นแรกรายการ(และพวกเราทุกคน)อยากรู้ว่าโฆษณาที่เราเห็นแค่แว๊บเดียว จะมีผลต่อการตัดสินใจของเราหรือไม่ ? จึงให้หน้าม้าถือป้ายโฆษณาลูกอมช็อคโกแลตยืนทางซ้ายและขวาของประตูทางเข้า ซุปเปอร์มาร์เก็ตที่สำคัญคือฝั่งซ้ายและขวาไม่ได้โฆษณายี่ห้อเดียวกัน ถ้าคุณเดินมาจากด้านซ้ายของประตูจะเจอโฆษณายี่ห้อสีเหลือง แต่ถ้าเดินมาจากด้านขวาจะเจอโฆษณายี่ห้อสีน้ำเงิน เมื่อจ่ายเงินซื้อสินค้าพนักงานที่แคชเชียร์จะแนะนำโปรโมชั่นวันนี้ ว่าคุณมีสิทธิ์รับช็อคโกแลตฟรีหนึ่งชิ้น ปรากฏว่าส่วนใหญ่เลือกยี่ห้อที่เพิ่งเห็นโฆษณามาครับ โอ้!!!นี่แหละครับผลของการโฆษณา แม้เรามองผ่านๆ แม้เราไม่สนใจแต่การได้เห็น(ย้ำว่าแค่เห็น)เราก็เก็บลักษณะของสินค้านั้น เข้าไว้ในจิตใต้สำนึกแล้ว เมื่อถึงภาวะที่คุณจะต้องเลือกคุณก็จะเลือกสิ่งที่คุ้นชินซึ่งก็คืออะไรที่ ถูกเก็บไว้ในจิตใต้สำนึก ขนาดเห็นแค่ช่วงสั้นๆตอนเดินเข้าร้านยังมีผลขนาดนี้ แล้วโฆษณาทางทีวีที่เราดูกันอยู่ทุกวัน มันไม่ฝังไปในจิตใต้สำนึกของเราหมดแล้วเหรอ.....
ช่วงต่อมาเป็นการสร้างสถานการณ์ให้เราเห็นการขโมยของ ในออฟฟิคแห่งหนึ่งซึ่งมีผู้เข้าร่วมสัมภาษณ์งาน 3 คน (สถานการณ์นี้ชาย 1 คนหญิง2 คน ) โดยชายหน้าม้าของเราจะทำตัวเป็นหัวขโมย ขโมยเงินจากเคาน์เตอร์แล้วแกล้งทำให้สุภาพสตรีทั้งสองคนเห็นก่อนที่จะเดิน เข้าไปสัมภาษณ์งานหน้าตาเฉย ผลปรากฏว่าสองคนที่เหลือไม่ปริปากพูดอะไรออกมาเลย ไม่ถามกันซักนิด เธอเห็นอะไรมั้ย? เขาขโมยเงินรึเปล่า? แต่เลือกที่จะเงียบทั้งคู่ สงสัยรึเปล่าครับว่าเพราะอะไร? คำตอบคือเพราะทั้งสองคนอยู่ในสถานการณ์ที่ทางจิตวิทยาเรียกว่า “ภาวะแบ่งกันรับผิดชอบ” คือทั้งสองจะพยายามผลักภาระการบอกตัวคนร้ายให้อีกฝ่ายแทน ผลสุดท้ายแต่ละคนจะนั่งเงียบไม่พูดอะไร ดังนั้นถ้าคุณต้องไปเจอสถานการณ์แบบนี้ผมแนะนำครับแจ้งเจ้าหน้าที่สถานเดียว เพราะถ้าคุณหวังให้อีกฝ่ายเป็นผู้แจ้ง..... เค้าก็คิดเหมือนคุณนั่นแหละ
เรื่องสุดท้ายน่าสนใจครับ ทางรายการให้อาสาสมัคร 3 คนเขียนสุ่มผลลัพธ์การโยนเหรียญ 50 ครั้ง และให้โยนจริง 50 ครั้ง โดยทางรายการจะให้ซาร่า(เข้าใจว่าไม่ใช่ซ่าร่าคู่หูนายจอร์จในทีวีไดเร็ค) ลองทายดูว่าอันไหนเขียนสุ่มโดยอาสาสมัคร อันไหนคือผลการโยนเหรียญจริง ปรากฏว่าคุณซาร่าทายถูกทั้ง 3 คน เธออธิบายว่า ที่สามารถทายถูกเพราะใช้ทฤษฎีเกี่ยวกับสมองมาช่วย สมองของมนุษย์ไม่ได้ถูกโปรแกรมมาให้คิดในเชิงสุ่ม แม้ทุกคนจะพยายามสุ่มแล้วก็ตามแต่มักจะไม่เขียนผลลัพธ์อันเดียวกันติดกัน เกินกว่า 5 ครั้งเพราะเชื่อว่าเป็นไปไม่ได้ซึ่งในความจริง โอกาสที่จะเกิดผลลัพธ์เดียวกัน 5 ครั้งมีโอกาสเกิดขึ้นได้ ซาร่าเลยสังเกตว่าถ้าในตารางแสดงผลลัพธ์ออกหน้าเดียวกันติด 5 ครั้ง น่าจะเป็นการทดลองที่เกิดขึ้นจริง ซึ่งในการโยนเหรียญจริงอาสาสมัครทั้งสามคนก็โยนเหรียญออกหน้าเดียวติดกัน อยู่หลายครั้ง(และมีเกิน 5 ครั้งด้วย) แหม!!!ช่างเข้าใจทดลองกันเสียจริงเลยเป็นการทดลองที่ทำให้ผมได้ความรู้ใหม่ๆ และต้องทึ่งในความมหัศจรรย์ของจิตจริงๆครับ วันหลังต้องแอบเอาไปแกล้งคนเล่นซะแล้ว อิอิ
แม้จิตใจมนุษย์จะยากแท้หยั่งถึงเพียงใด ตราบเท่าที่เรายังไม่เข้าใจกระบวนการทำงานของจิตเราก็ยังคงต้องศึกษากันต่อไป
http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=sa-bai-dee&date=09-04-2009&group=1&gblog=2
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น